İZOHİPSLER

İZOHİPSLER

Deniz seviyesinden itibaren aynı yükseltideki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğrilerdir. En çok kullanılan yöntemdir.

İzohipslerin Özellikleri

➪ İç içe geçmiş kapalı eğrilerdir. Aynı eğri üzerindeki bütün noktalarda yükselti aynıdır.

➪ Deniz seviyesini gösteren kıyı çizgisi daima 0 m'dir.

➪ En geniş izohips eğrisi en alçak noktayı, en dar izohips eğrisi ise en yüksek noktayı gösterir.

➪ İzohipsler birbirini kesmezler ancak bazı yerlerde birbirlerine çok yaklaşırlar.

İzohipslerin birbirine yaklaştığı yerlerde:

✰ Eğim fazladır.

✰ Akarsuyun akış hızı fazladır.

✰ Enerji potansiyeli fazladır.

✰ Akarsu aşındırma gücü fazladır.

✰ Ulaşım zordur

✰ Kuş uçuşu mesafe kısadır.

✰ Eğer deniz kenarında ise falez oluşumu görülür.

✰ Kıta sahanlığı dar ve deniz derinliği fazladır.

➪ İzohipsleri kesen düz çizgiler akarsulardır. Kesik çizgiler ise mevsimlik akarsuyu ifade eder.

 Bir akarsuyun iki tarafındaki izohipslerin yükselti değeri aynıdır.

Yerşekillerinin izohipslerle gösterilmesi

Doruk (zirve) : Bir izohips haritasında dağın en yüksek yerini gösterir.

Vadi: Akarsu yatağının içinde bulunduğu sürekli iniş gösteren geniş ve uzun çukurlardır.

Vadi

Yamaç ve Sırt: Tepelerin, vadilerin ya da çukurların kenarlarındaki eğimli alanlar yamaç, yamaçların birleştiği keskin çıkıntılar ise sırt olarak ifade edilir.

 

Yamaç ve Sırt

Boyun: İki ya da daha fazla tepenin arasında kalan alçak alanlardır.

Kapalı Çukur (Çanak): Çevresine göre, çukurda kalan alanlardır. Ok İşareti ile gösterilir.

 

Kapalı Çukur

Delta: Akarsuyun denize döküldüğü yerde kıyı çizgisinin denize doğru çıkıntı yapması sonucu oluşurlar.

Haliç: Akarsuyun denize döküldüğü ağız kısmının dalgalar tarafından aşındırılması ile oluşan şekildir. Gel - git etkisiyle oluşur.

Haliç

Delta ve Haliçler aynı bölgede oluşmazlar. İç denizlerde delta ovaları oluşurken okyanus kıyılarında haliçler oluşur. Ülkemizde akarsuların denize döküldüğü bölgelerde delta ovaları oluşmaktadır.

Eğim Hesaplama

İki yükselti arasındaki yükselti farkının yatay mesafeye oranına eğim denir. Eğim yüzde veya binde olarak hesaplanır. Eğim hesaplamalarında yükselti farkı yatay uzaklığa bölünerek % eğim isteniyorsa 100 ile, ‰ isteniyorsa 1000 ile çarpılır.

Profil Çıkarma

Profil çıkarma sadece fiziki haritalar üzerinde yapılabilmektedir.Profil çıkarmada eşyükselti eğrilerinden faydalanılarak belirlenmiş iki nokta arasındaki çizgi boyunca gerçek yer şekillerinin yandan görünümü elde edilir. Bu elde edilen görünüm profili ifade eder.

Profil çıkarılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

1. Profil çıkarılacak doğrultu belirlenir.

2. Yükselti aralığına göre izohips haritasının alt kısmına grafik hazırlanır.

3. Belirlenen doğrultunun izohipslerle kesiştiği noktalardan hazırlanan grafiğe doğru dikmeler çıkarılır.

4. Profilin başladığı ve sona erdiği izohipsin yükselti

değerleri belirlenir.

5. Bu belirlenen noktalar birleştirilerek profil tamamlanır.